- ORACULUM Delphicum
- ORACULUM Delphicumnomen insignis machinamenti, in Musaeo Kircheriano. Habuit Auctor tubum in ergasterio cubiculi sui ita dispositum, ut ianitores eum ad portam vocaturi, in ipsa porta, qua in hortum aditus dabatur, ordinario vocis sono loquentes eum alloqui possent, quorum omnium verba, non secus ac si in cubiculo praesentes essent, percipiebat eodemque modo per tubum respondebat, quantumcumque illi dissiti essent. Hunc postea in Musaeum transtulit et statuae tali arte inseruit, ut statua quasi spirans ore apertô motisque hinc inde oculis loqui videretur; cui proin nomen dedit Oraculi Delphici. Nam quemadmodum veteres Sacerdotes Aegyptiorum ac Graecorum per huiusmodi tubos, ori Idolorum insertos ingeniosô dolô, Oraculum consulentes decipiebant et homines superstitionsos ad opimasoblationes faciendas sollicitare solebant, simpliciores vero animi, velut divinâ voce moniti, id quod iubebatur, magnô utique Sacerdotum emolumentô, exsequebantur: Ita hanc fallaciam ut detegeret Kircherus, similem statuam fieri curavit. Erat autem hic tubus ad 30. pedes a statua dissitus. Itaque quidquid Titius ori statuae conceptis verbis immurmurabat, ad id Sempronius oppositô stat vae orificiô tubi au re applicatâ assistens respondebat: attonitis specta torum animis, qui verba quidem ex ore statuae prodeuntia audir ent, unde vero is veniret, divinare non possent. Vide Georg. de Sepibus in Collegii Romani Societ. Iesu Musaeo c. 7. et prolixiorem huius machinae descriptionem in Auctoris Phonurgia.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.